Slika Aleksandra Šatova. Besplatno za korišćenje pod Unsplash licencom.

Turske vlasti poslednjih godina sve više cenzurišu sadržaj na internetu koji se ne uklapa u turske religiozne vrednosti, moral i porodične vrednosti. Najsvežiji primer je istraga koju je pokrenulo glavno javno tužilaštvo Istanbula protiv Spotifaja.

Kancelarija tvrdi da je platforma za muziku odobrila spiskove izvođača koji su „vređali verske vrednosti i državne zvaničnike“. Prema izveštajima, odluka o pokretanju istrage doneta je nakon što je „Predsednički komunikacioni centar dobio veliki broj pritužbi da liste izvođača podstiču islamofobiju vređajući verske vrednosti i državne zvaničnike“.

Neke od pesama koje se emituju uključuju „Pesme koje Redžep Tajip Erdogan sluša dok pije rakiju,” „Pesme koje je Bog slušao kada je izbacio Adama iz raja,” „Pesme koje prorok Ali sluša kada vozi velikom brzinom,” i podkast pod nazivom „Devlet Bahčeli [vođa Nacionalne narodne partije] konceptualni hotel, Ljubav sa devojkom koja nosi Šakirini pojas“, navodi Bianet. Nisu pesme problematične, već imena tih pesama izazivaju gnev zvaničnika.

Tužilaštvo tvrdi da je Spotifaj odobrio nazive plejlista, ali prema pravilima Spotifaja, pojedinačni korisnik može da kreira onoliko lista pesama koliko želi bez odobrenja ili nadzora Spotifaja.

Jedan korisnik Tvitera podelio je i imena drugih plejlista, među kojima su „Božja melodija zvona,” ili „Eva nije čula Božju objavu o zabranjenom voću jer je slušala ovu plejlistu.“

Drugi su se šalili o tome koje su druge platforme sledeće na udaru:

⏰😸sırada windows, excel ve winzip var!
korkun lan bizden!

Spotify’a ‘dini değerlere ve devlet büyüklerine hakaret’ iddiasıyla soruşturma

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, şarkı listelerine verilen isimler nedeniyle Spotify hakkında soruşturma başlattıhttps://t.co/e0zP0mhuYI pic.twitter.com/X6aqsYeQqW

— คหкεт ⏰ รคคт¡ (@AnketSaati) 07.08.2022

⏰😸windows, excel i winzip su sledeći!

Plašite se nas!

Spotifaj se suočava sa istragom zbog navodnog „vređanja verskih vrednosti i državnih lidera“. Glavno javno tužilaštvo u Istanbulu pokrenulo je istragu protiv Spotifaja zbog imena plejlista.

adalet 10/10 olduğu için hiç sorunumuz yokmuşçasına spotify hakkında soruşturma açacağız tabii ki 🙂 https://t.co/ZMoJenxys5

— arct✨ (@nediyomyaa) 07.08.2022

Naravno, mi ćemo istraživati Spotifaj kada ne budemo imali problema zahvaljujući našem zvezdanom pravosudnom sistemu.

Çalma listelerini oluştururken Z kuşağının esprili tavrından Spotify nasibini aldı.
Yöneticileri büyük şoktadır, zira dünyanın hiç bir yerinde böyle bir soruşturma yaşamamışlardır https://t.co/EaU5E8L6fy

— Gökhan Azat (@gokhanazat) 07.08.2022

Spotifaj je naučio lekciju iz humora generacije Z prilikom kreiranja plejlista. Njeni menadžeri su sigurno u velikom šoku, jer je ovo verovatno prvi put da su se suočili sa istragom ove prirode.

Ovo nije prvi put da se Spotifaj nađe u vrućoj vodi u Turskoj. U maju 2021. platformi je naređeno da ukloni „neprikladan sadržaj“ sa svog sajta. U intervjuu za ArabNews, Katrin Grote, istraživačka saradnica u Freedom House-u, rekla je, „Usluge za striming kao što je Spotifaj stvaraju jedinstven prostor u kojem ljudi mogu da izraze sebe, da se povežu sa voljenima i prijateljima preko zajedničke muzike ili podcasta i da se angažuju oko raznih važnih pitanja, uključujući ljudska prava i politiku.”

Slika Netfliksovog zvaničnog trejlera Svet iz doba jure: Park iz vremena krede preko YouTube-a

Takođe u avgustu 2022., glavni cenzor Vrhovnog saveta za radio i televiziju Turske (RTÜK) pokrenuo je istragu Netfliksove animirane serije Svet iz doba jure: Park iz vremena krede. „Odlučni smo da ne dozvolimo sadržaj koji može negativno da utiče na našu decu i mlade i koji zanemaruje naše vrednosti,” tvitovao je Ebubekir Sahin, šef RTÜK-a. U emisiji se navodno pojavljuju LGBTQ+ likovi.

U decembru 2021, RTÜK je tužio Netflix zbog filma „Što više, to bolje“, tvrdeći da su njegova radnja i likovi nemoralni. Glavni cenzor je rekao da je film „zasnovan na fikciji u kojoj se intenzivno doživljavaju homoseksualnost, incest veze i ljuljanje“. Pored novčane kazne, platformi za striming je naloženo da ukloni film sa svoje platforme u Turskoj.

Netflix je 2020. rekao da neće nastaviti sa lokalnom produkcijom filma pod nazivom „Ako bi samo“ (Simdiki Aklim Olsaidi) jer RTÜK nije odobrio scenario emisije u kojoj je jedan od likova gej.

U 2019. RTÜK je dobio ovlašćenja da nadgleda onlajn emitovanje u rasponu od platformi na zahtev kao što je Netflix do redovnih i/ili zakazanih onlajn emitovanja do amaterskih proizvođača kućnih video snimaka. Od tada, onlajn emiteri su morali da dobiju licencu od RTÜK-a, što znači da organizacija često cenzuriše ili odbija sadržaj koji ne odobrava. Netflix je podneo zahtev za licencu iste godine, dok je Spotifaj to učinio u oktobru 2020. pošto je RTÜK zapretio da će ih u suprotnom zabraniti.