[1]“Nakon #Gruevskog govora ovog vikenda, #VMRO propaganda je objavila čitulje za ambasadore #SAD & #EU Država članica nakon upućenih pretnji.” Preko korisnika Twittera @andrejas_mkd.
Zajedno sa opozicionim liderima i nevladinim organizacijama, pro-vladina propaganda u Makedoniji se sada ustremila na strane ambasadore.
Makedonci su izašli na birališta 11. decembra, ali ostaje nejasno koja će stranka imati većinu da formira vladu u parlamentu. Vanredni parlamentarni izbori su održani u pokušaju posredovanja EU da se stabilizuje stanje u zemlji, koja se našla u političkoj krizi od kada je 2015 godine otkriveno rasprostranjeno nezakonito prisluškivanje od strane vladajuće partije. Dve najmoćnije stranke u ovoj zemlji su dobile 38,06 odsto (Socijaldemokrate) i 38,14 procenata (VMRO-DPMNE) glasova [2], s tim da nijedna stranka nije osvojila većinsku podršku u parlamentu.
Od glasanja, retorika koja dolazi iz vladajuće stranke VMRO-DPMNE je strašno ratoborna.
19. decembra, nepoznati korisnici Interneta su postavilii galeriju sa slikama ambasadora koji predstavljaju zemlje bloka Evropske unije (koji su iz Slovenije i Estonije), SAD, Velike Britanije, Holandije i Italije, a slike su uređene tako da izgledaju kao čitulje [3] (vidi gore).
Ambasadori su stavljeni na metu nakon govora [4] 17. decembra u kome je bivši premijer i vođa VMRO-DPMNE stranke Nikola Gruevski optužio predstavnike [5] zemalja koje pripadaju NATO-u, kao što su SAD i zemlje Evropske unije, za “mešanje.” Naime, 2015. godine, Makedonija je, kao kandidat za NATO i EU, pozvala te zemlje da joj pomognu u rešavanju političke krize, što je uključilo i nadgledanje sprovođenja reformi.
Gruevski je izjavio:
Државата мора суверено да ги носи одлуките. Некои амбасадори почнаа премногу да се мешаат во внатрешната политика на земјата. Тоа мора да запре. Остануваме отворени за комуникација со сите амбасадори и претставници на други држави, но, некои амбасадори кои почнаа премногу да се мешаат во нашата внатрешна политика, мора да престанат да го прават тоа.
Država mora biti suverena u donošenju odluka. Neki ambasadori su počeli da se mešaju u unutrašnju politiku zemlje. To mora da prestane. Mi ostajemo otvoreni za komunikaciju sa svim ambasadorima i predstavnicima drugih država, ali neki ambasadori koji su počeli da se previše mešaju u našu unutrašnju politiku, moraju da prestanu to da rade.
Gruevski je takođe najavio da njegova stranka, koja je članica Evropske stranke naroda [6], napušta pregovore koje su organizovali predstavnici međunarodne zajednice. On je govorio tokom protesta koji je organizovan da bi se izvršio pritisak na Državnu izbornu komisiju da glasa za VMRO-DPMNE u vezi sa optužbama za prevare od strane opozicije. Tokom protesta, pristalice, VMRO-DPMNE su razvile transparent namenjen američkom ambasadoru Džes Bailiju [7] na kojem je pisalo, “Dalje ruke od Makedonije.”
[8]VMRO-DPMNE pristalica sa transparentom “Bejli Dalje ruke od Makedonije!” Slika: A1on.mk, koristi se uz dozvolu.
Druga grupa Gruevskijevih desničarskih pristalica [8] je na istom protestu nosila transparent na kome je pisalo: “Donald Trump, mi te volimo!”
Na društvenim medijima, mnogi su uporedili Gruevskijev govor i ksenofobiju [9] s onima koje je imao pokojni srpski predsednik Slobodan Milošević [10], čija je populistička politika za zadržavanje snaga uključivala međunarodnu izolaciju. Analitičari koje navodi Deutsche Welle [11] su upozorili da se, ako se ovako nastavi, “Makedonija nalazi u opasnosti da sklizne u diktaturu.”
U online video intervjuu [12] za vodeći informativni program “360 stepeni,” bivši ambasador u EU Ervan Fuere smatra da je Gruevskijev govor “šokantan” i primetio je da govornici na okupljanjima vladajuće partije koji “podstiču i izazivaju nasilje” uključuju bivšeg i sadašnjeg ministra inostranih poslova. On je pitao u vezi sa najavom:
Da li je ono što je on rekao zvanična politika vlade? I ako nije, zašto onda ne govori premijer? I zaista, gde je premijer, da li možda spava? A predsednik, i on spava? To su ljudi koji treba da nas pozivaju na mir i uzdržanost u ovim veoma veoma napetim trenucima, ali izgleda da su oni potpuno tihi.
Lažne čitulje su privukle značajnu pažnju medija [13] tokom 19. decembra. VMRO-DPMNE je izdao formalnu reakciju te večeri, govoreći u saopštenju za javnost [14] da su takve slike “neprihvatljive.” Ta izjava nije dostupna na njihovoj zvaničnoj stranici.
Nekoliko sati pre objavljivanja uređenih čitulja, ubijen je ruski ambasador u Turskoj [15]. Korisnici društvenih medija u Makedoniji su mislili [16] da je to možda navelo propagandne šefove da se povuku od pretnji terorizmom protiv ambasadora, s obzirom na događaje u Turskoj.
Убиството на рускиот амбасадор се случи во најлошо време за креаторите и објавувачите на некролозите за амбасадорите во Македонија.
— Влатко Васиљ (@VlatkoVasilj) 19. decembar, 2016 [17]
Ubistvo ruskog ambasadora se dogodilo u najgorem trenutku za one koji su kreirali i postavili čitulje za ambasadore u Makedoniji.
Neki korisnici društvenih medija su se čak usudili da predlože ministru spoljnih poslova da preuzme odgovornost povodom ovog pitanja:
Nikola Poposki ✔ @NikolaPoposki
Veoma sam šokiran zbog ubistva ruskog ambasadora u #Turskoj #AndreiKarlov.
Iskreno saučešće njegovoj porodici, prijateljima i @mfa_russia
@NikolaPoposki [18] Ксенофобијата има страшни последици зар не? Затоа престанете да ја ширите!
— IgorOid (@Sorosoid) 19. decembar 2016 [19]
Ksenofobija ima užasne posledice, zar ne? Zato, prestanite da je širite!
Nisu samo ambasadori bili na meti VMRO-DPMNEa posle izbora. Vodeći političari iz koalicije vladajuće partije, kao Amdi Bajram [20], kao i pristalice na njihovim mitinzima, otvoreno su se zalagali za smrt lidera opozicije Zoran Zaeva.
#Maekonski [21] izbori: U slučaju da ste propustili, #VMRO [22] aktivista se šeta sa krstom na kome se nalazi ime @Zoran_Zaev [23]. Ona je učiteljica u školi… pic.twitter.com/DqvjZH0Y2i [24]
— HristijanGjorgievski (@TalleyrandMK) 13. decembar 2016 [25]
— HristijanGjorgievski (@TalleyrandMK), 13. decembar 2016: #Maekonski izbori: U slučaju da ste propustili, #VMRO aktivista se šeta sa krstom na kome se nalazi ime @Zoran_Zaev. Ona je učiteljica u školi…